Gevulde speculaas maken vraagt om geduld en liefde voor bakken. Dit is zo’n klassiek baksel dat herinneringen oproept aan koude dagen, Sinterklaasvieringen en een geurige keuken vol kruidigheid. Het is niet zomaar een koek, maar een combinatie van smeuïge amandelspijs en kruidige speculaasdeeg die samen zorgen voor een rijke, volle smaak. De structuur is stevig maar zacht, met een vulling die je tong streelt en een korst die net een beetje meegeeft bij het snijden.
Wie dit zelf wil maken, ontdekt dat het minder ingewikkeld is dan het lijkt, zolang je je goed voorbereidt. Zelf amandelspijs maken is een aanrader, omdat de smaak dan veel voller is dan bij kant-en-klare varianten. Ook het speculaasdeeg kan je makkelijk van tevoren maken. Tijd is je vriend bij gevulde speculaas: hoe langer het deeg kan rusten, hoe beter de smaak tot zijn recht komt.
Er zijn maar weinig dingen zo bevredigend als een stuk warme gevulde speculaas uit eigen oven snijden. De geur vult het huis, de bovenkant glanst van het ei, en onder dat krokante laagje schuilt een zachte amandelkern. Je kunt het in grote stukken snijden voor bij de koffie, of in kleine blokjes voor een schaal vol lekkers tijdens een verjaardag of feestavond.
Als je de smaak eenmaal kent, wil je eigenlijk niet meer terug naar de supermarktvariant. Zelfgemaakt betekent dat je de verhoudingen kunt aanpassen, kunt experimenteren met de kruiden en de hoeveelheid spijs. En geloof me: dat verschil proef je meteen.
Iets lekkers bij de koffie of bij de thee
Gevulde speculaas is bij uitstek zo’n traktatie die perfect past bij een kop koffie of een dampende mok thee. Net als een punt appeltaart of een plak cake is het een stukje zoet waar je even voor gaat zitten. Het combineert het beste van twee werelden: het kruidige van koek, het romige van spijs. Een stevig stuk doet het goed in de middag, maar ook als afsluiting van een feestelijk diner.
De structuur leent zich ook uitstekend om als dessert te gebruiken. Denk aan een stuk gevulde speculaas met een schep vanille-ijs, of een romige pudding met een kruimel van speculaas erbovenop. Je kunt zelfs kleine glaasjes opmaken met laagjes room, stukjes speculaas en wat slagroom voor een dessert dat net iets anders is.
Qua combinaties kun je creatief zijn. Een klein beetje sinaasappelrasp door de spijs geeft een frisse noot. Of een vleugje kardemom in het deeg voor een oosterse twist. Met chocolade smelt er een extra dimensie in, bijvoorbeeld door wat cacaopoeder in het deeg of een dun laagje pure chocolade bovenop na het bakken.
Voor wie minder van amandel houdt, is het ook mogelijk om de spijs te vervangen door een andere vulling. Bijvoorbeeld pistache, hazelnoot of zelfs dadel en noten. De basis blijft hetzelfde, maar de smaak verandert volledig. Daarmee geef je het baksel een eigen draai, zonder het karakter van de gevulde speculaas te verliezen.
Gevulde speculaas bewaren
Bij kamertemperatuur
Gevulde speculaas blijft enkele dagen goed buiten de koelkast, mits je het luchtdicht verpakt. Bewaar het op een koele, donkere plek, bijvoorbeeld in een afgesloten trommel of goed afgesloten doos. Zet het niet in de zon of bij een verwarming, want dan wordt het deeg droog en hard.
In de koelkast
Als je het langer wilt bewaren, kun je het ook in de koelkast zetten. Pak het dan wel goed in, bijvoorbeeld in vershoudfolie of een luchtdichte bak. De koelkast houdt het vocht beter vast, maar kan er ook voor zorgen dat de speculaas wat steviger wordt. Haal het een halfuur voor gebruik uit de koelkast, zodat het op kamertemperatuur kan komen.
In de vriezer
Invriezen is een prima optie. Snij het baksel eventueel al in stukken en wikkel deze goed in plasticfolie. Daarna nog in een diepvriesdoos of zak, en je kunt het tot drie maanden bewaren. Laat het rustig ontdooien op het aanrecht, en warm het eventueel lichtjes op in de oven voor een vers effect.
Gevacumeerd
Gevulde speculaas vacuüm verpakken zorgt voor de langste houdbaarheid, vooral in combinatie met invriezen. In vacuüm kun je het tot vier maanden bewaren zonder kwaliteitsverlies. Het is ideaal voor wie in één keer een grotere hoeveelheid bakt en wil bewaren voor later.
Recept gevulde speculaas maken
Ingrediënten
Benodigdheden
Stapsgewijze handleiding
- Meng bloem, suiker, speculaaskruiden, zout en bakpoeder in een kom. Voeg de roomboter toe in blokjes en kneed tot een stevig deeg. Voeg de melk toe als het deeg te droog is. Laat het minimaal een uur rusten in de koelkast, bij voorkeur langer.
- Meng voor de vulling de amandelspijs met het ei tot een soepele massa. Als het te stevig blijft, kun je een klein scheutje water of citroensap toevoegen voor extra smeuïgheid.
- Verwarm de oven voor op 175 graden Celsius. Bekleed de bakvorm met bakpapier.
- Verdeel het deeg in twee gelijke delen. Rol het eerste deel uit en bekleed hiermee de bodem van de vorm. Verdeel vervolgens de spijs over de bodem en strijk glad met een spatel.
- Rol het tweede deel van het deeg uit en leg dit als bovenlaag over de spijs. Druk de randen voorzichtig aan.
- Bestrijk het geheel met losgeklopt ei en versier met hele amandelen. Bak de gevulde speculaas in ongeveer 40 tot 45 minuten gaar. Laat volledig afkoelen in de vorm, anders breekt het bij het snijden.
De juiste apparatuur
Voor het maken van gevulde speculaas hoef je geen uitgebreide keukenuitrusting te hebben, maar een aantal dingen maken het werk wel makkelijker. Een goede deegroller is essentieel om het deeg gelijkmatig uit te rollen. Kies er één met wat gewicht, zodat je minder kracht hoeft te zetten.
Een stevige bakvorm, liefst van metaal met een goede antiaanbaklaag, zorgt voor een gelijkmatige garing. Siliconenvormen zijn minder geschikt, omdat het deeg dan minder krokant wordt. Zorg dat je bakpapier gebruikt, zodat je het gebak makkelijk uit de vorm kunt tillen.
Tot slot is een deegschraper handig om het deeg los te maken en netjes te verdelen. Heb je een keukenmachine met deeghaak? Dan kun je het deeg ook daarin kneden, al blijft met de hand kneden vaak net wat fijner voor dit soort deeg.
Alternatieven
Als je geen tijd of zin hebt om gevulde speculaas te maken, zijn er gelukkig genoeg andere lekkere opties. Een kruidcake met stukjes amandelspijs is een eenvoudiger alternatief. Je hebt dan de smaken van speculaas en spijs, maar in een luchtiger vorm.
Ook een klassieke appel-kaneeltaart past goed bij het seizoen. Die kun je maken met bladerdeeg, verse appels en eventueel wat rozijnen. Het is minder machtig, maar nog steeds vol van smaak. Voor een krokante variant kun je kiezen voor een crumble met amandel en speculaaskruiden.
Heb je amandelspijs in huis, maar geen zin om een heel deeg te maken? Maak dan gevulde koeken. Klein van formaat, snel klaar, en net zo lekker bij de thee. Je kunt ook een tulbandcake maken met een vulling van spijs in het midden, dat geeft een verrassend effect.
Tot slot kun je natuurlijk ook naar de bakker of supermarkt voor kant-en-klare alternatieven. Let dan goed op de ingrediënten, want veel varianten bevatten aroma’s of margarine in plaats van echte boter. Zelf maken geeft je niet alleen meer controle over de smaak, maar ook meer voldoening bij iedere hap.
Wilhelmus Hengstmengel
Wilhelmus Hengstmengel, een culinaire expert met meer dan 15 jaar ervaring, weet als geen ander hoe belangrijk het is om koffie, thee, taart, cake en koekjes op de juiste manier te bewaren en te bereiden. Als voormalig groenteboer heeft hij een scherp oog voor kwaliteit ontwikkeld, wat hij nu toepast in zijn passie voor huiselijke lekkernijen. Zijn eenvoudige en praktische aanpak zorgt ervoor dat smaken optimaal tot hun recht komen, of het nu gaat om het zetten van een perfecte kop thee, het bakken van luchtige cake, of het krokant houden van zelfgebakken koekjes.
Vanuit zijn thuisbasis in Tirol deelt Wilhelmus zijn kennis op zowel Nederlandstalige als Duitstalige platforms, waarbij hij laat zien hoe kleine aanpassingen in bewaar- of baktijden een wereld van verschil kunnen maken. Hij legt de nadruk op toegankelijke technieken, van het luchtdicht bewaren van versgebakken taart tot het optimaal zetten van koffie, en inspireert zo een breed publiek met zijn nuchtere, doordachte en altijd smaakvolle aanpak.
