Wilhelmus Hengstmengel
Matcha thee zetten? Dat klinkt eenvoudiger dan het is, maar als je het eenmaal onder de knie hebt, wil je niet meer anders. Matcha is geen gewone thee, het is poedervormige groene thee met een rijke geschiedenis en een bijzondere smaak. Niet bitter zoals je misschien zou denken, maar juist vol, romig en een tikkeltje grassig. Matcha thee drinken is een ritueel op zich, en het begint al bij het kloppen van het poeder met water tot een schuimige drank.
Wie Matcha thee zet, doet dat meestal met aandacht. Het is geen thee die je even achteloos in een glas giet. Het poeder wordt zorgvuldig afgemeten, gezeefd en opgeklopt met een bamboe klopper in een speciale kom. Dat klinkt misschien wat omslachtig, maar het zorgt voor een unieke ervaring. Niet alleen qua smaak, maar ook in rust en aandacht. Je drinkt niet alleen thee, je neemt een pauze.
Deze theesoort komt oorspronkelijk uit Japan, waar het nog steeds een belangrijk onderdeel is van traditionele theeceremonies. Daar wordt Matcha als iets waardevols beschouwd, met een bepaalde spiritualiteit eromheen. In het Westen drinken we het nu ook steeds vaker, niet alleen om de smaak, maar ook vanwege de gezondheidsvoordelen. Toch is het goed om te weten dat je Matcha thee niet zomaar met een zakje trekt zoals bij zwarte thee.
Een goede Matcha begint bij de juiste bereiding en het juiste gebruik van ingrediënten. Met een beetje oefening kun je thuis een fijne, schuimige kom Matcha maken, precies zoals het hoort. En als je geen Matcha bij de hand hebt, zijn er ook interessante alternatieven die een soortgelijke ervaring kunnen geven.
Inleiding
Matcha thee is al eeuwenlang onderdeel van de Japanse theecultuur en heeft de afgelopen decennia wereldwijd aan populariteit gewonnen. Waar deze thee eerst vooral werd gedronken tijdens ceremonies, zien we hem tegenwoordig ook terug in hippe cafés, gezonde ontbijtjes en zelfs hartige gerechten. Dat is niet zonder reden. Matcha is veelzijdig en krachtig.
Het bijzondere aan Matcha thee is dat je niet een blaadje trekt in heet water, maar het hele blad consumeert in poedervorm. Daardoor krijg je een geconcentreerdere smaak en meer voedingsstoffen binnen. De theeplant wordt speciaal gekweekt in de schaduw, wat zorgt voor meer chlorofyl en een intens groene kleur. Dat geeft Matcha ook zijn kenmerkende smaak: een mengeling van umami, zoet en bitter.
De bereiding vraagt een zekere toewijding. Wie Matcha thee wil zetten, moet leren omgaan met temperaturen, hoeveelheden en gereedschap. Maar dat is geen belemmering, eerder een uitnodiging tot rust. Even weg van alle haast. Gewoon thee maken, zoals het bedoeld is.
Toch blijft het niet bij een drankje. Matcha wordt ook gebruikt in smoothies, desserts, cakes, ijs en zelfs saladedressings. De smaak is uitgesproken, maar past zich ook verrassend goed aan in verschillende contexten. Dat maakt Matcha thee meer dan alleen een oppepper in een kom.
Hoe gebruiken?
Wat is Matcha thee eigenlijk? Het is de fijngemalen vorm van groene theebladeren, afkomstig van speciaal geteelde planten die enkele weken voor de oogst in de schaduw worden gezet. Daardoor stijgt het gehalte aan aminozuren, en dat proef je. De bladeren worden gestoomd, gedroogd, en daarna langzaam gemalen tot een zijdezacht poeder. Matcha thee wordt dus gemaakt van het hele blad en is daardoor krachtiger dan gewone thee.
Om Matcha thee te zetten, doe je eerst een halve tot één theelepel van het poeder in een kom. Voeg vervolgens een klein beetje water van ongeveer tachtig graden toe, en klop met een bamboe garde stevig totdat je een egaal schuim krijgt. Daarna kun je er nog meer warm water aan toevoegen om het af te maken. De smaak wordt beïnvloed door de hoeveelheid poeder en hoe goed je het opschuimt.
Maar Matcha is niet alleen om te drinken. In de keuken wordt het verwerkt in allerlei gerechten. Denk aan Matcha-pannenkoeken, cheesecake of een romige havermout. De kleur is spectaculair groen en de smaak geeft diepgang aan zoete én hartige gerechten. Zelfs in soepen, zoals pompoensoep of misosoep, doet een snufje Matcha wonderen.
In salades komt Matcha terug in de dressing. Een combinatie van olijfolie, citroensap, honing en een mespunt Matcha maakt van een simpele salade iets bijzonders. Ook in koude pastasalades kun je het verwerken. Het voegt een licht bittere toon toe die goed samengaat met gegrilde groenten of avocado.
Medicinale toepassingen
Matcha thee staat bekend om zijn hoge gehalte aan antioxidanten, met name catechinen zoals EGCG. Deze stoffen helpen bij het neutraliseren van vrije radicalen in het lichaam. Veel mensen drinken Matcha vanwege deze beschermende eigenschappen, die kunnen bijdragen aan een sterk immuunsysteem en het vertragen van celveroudering.
Daarnaast bevat Matcha een milde vorm van cafeïne, gecombineerd met het aminozuur L-theanine. Dit zorgt voor een langdurige concentratie zonder de pieken en dalen die koffie veroorzaakt. Je voelt je helder, maar niet gejaagd. Dat maakt Matcha thee geliefd bij mensen die mediteren of geconcentreerd willen werken.
Matcha zou ook helpen bij het verlagen van bloeddruk en het ondersteunen van een gezond cholesterolgehalte. Sommige onderzoeken wijzen uit dat het de vetverbranding licht kan stimuleren, wat verklaart waarom het vaak voorkomt in afslankdiëten. Maar het belangrijkste blijft dat het een voedzame drank is, vol natuurlijke kracht.
Matcha thee bewaren
Bij kamertemperatuur
Matcha thee moet je met zorg bewaren. Het poeder is gevoelig voor licht, lucht en warmte. Bewaar het in een goed afgesloten blik op een donkere, koele plek. Niet naast het fornuis of in het zonlicht. Zo behoudt het zijn kleur en werking.
In de koelkast
Als je Matcha niet vaak gebruikt, kun je het beter in de koelkast bewaren. Doe het dan in een luchtdichte verpakking, liefst met een extra zakje silicagel erbij om vocht tegen te gaan. Let er wel op dat het poeder geen geuren opneemt van andere producten in de koelkast.
In de vriezer
Matcha thee invriezen is mogelijk, al wordt het niet vaak gedaan. Het poeder moet dan luchtdicht verpakt zijn in meerdere lagen, zodat er geen condens ontstaat. Bij het ontdooien laat je het langzaam op kamertemperatuur komen voordat je de verpakking opent.
Gevacumeerd
De beste methode voor langere houdbaarheid is vacuümverpakking. Je sluit dan de invloed van zuurstof en vocht vrijwel uit. Gevacumeerde Matcha behoudt zijn smaak en voedingswaarde veel langer. Na opening bewaar je het alsnog gekoeld of koel en donker.
Matcha thee zetten
Ingrediënten
Benodigdheden
Stapsgewijze handleiding
- Zeef het Matcha poeder boven een ruime kom om klontjes te voorkomen
- Voeg vijftig milliliter heet water toe
- Klop stevig in een W-beweging totdat het schuimig wordt
- Voeg de rest van het water langzaam toe en blijf zachtjes roeren
- Serveer direct of schenk over in een thermoskan om warm te houden
- Je kunt de smaak aanpassen door iets minder of juist iets meer Matcha te gebruiken. Voor een zachtere variant kun je ook een beetje honing of amandelmelk toevoegen. Of probeer koude Matcha met ijsklontjes. Je kunt er ook limoensap doorheen doen, of het gebruiken als basis voor een groentedrank met komkommer en munt.
De juiste apparatuur
Een goede Matcha begint bij de juiste tools. Een Matcha-kom, ook wel chawan genoemd, zorgt ervoor dat je het poeder goed kunt kloppen zonder dat het over de rand spat. Het materiaal van de kom maakt niet zoveel uit, als de vorm maar breed en rond is.
De bamboe klopper, of chasen, is essentieel. Daarmee klop je lucht in de Matcha tot het schuimt. Een gewone garde kan ook, maar de structuur wordt dan anders. Zorg dat je de klopper nat maakt voor gebruik, zodat de haartjes niet breken.
Een waterkoker met temperatuurregeling is handig. Matcha thee mag niet met kokend water worden gezet. Tachtig graden is de ideale temperatuur. Zonder regelbare waterkoker kun je kokend water eerst tien minuten laten staan voordat je het gebruikt.
Alternatieven
Als je geen Matcha thee hebt, kun je uitwijken naar andere groene theesoorten. Sencha of Gyokuro geven ook een rijke, umami-achtige smaak. Deze zijn wel minder geconcentreerd en niet in poedervorm, dus de bereiding is anders.
Voor gebruik in gerechten kun je ook spirulina of chlorella poeder proberen. Die geven dezelfde groene kleur en bevatten ook antioxidanten, maar de smaak is vaak sterker en minder aangenaam. Voor baksels werkt pandanpoeder ook verrassend goed.
In smoothies kun je Matcha vervangen door tarwegraspoeder of gerstegraspoeder. De werking is vergelijkbaar qua energie en chlorofyl, maar de smaak is weer anders. Bij koude gerechten werkt munt ook goed als smaakaccent.
Matcha thee is op zijn beurt een goed alternatief voor koffie, vooral voor wie gevoelig is voor cafeïnepieken. Ook voor frisdrank of energiedrank is het een gezonder alternatief. Zelfs als je gewoon warme thee wilt, zonder theïne, kun je overwegen om een matcha-variant te nemen met minder poeder of een mengsel met kruiden.
Laat het vooral geen moeten zijn. Wie Matcha thee zet, doet dat op gevoel. Rustig, aandachtig en met plezier. Dat is misschien wel het mooiste alternatief voor haast.
Wilhelmus Hengstmengel
Wilhelmus Hengstmengel, een culinaire expert met meer dan 15 jaar ervaring, weet als geen ander hoe belangrijk het is om koffie, thee, taart, cake en koekjes op de juiste manier te bewaren en te bereiden. Als voormalig groenteboer heeft hij een scherp oog voor kwaliteit ontwikkeld, wat hij nu toepast in zijn passie voor huiselijke lekkernijen. Zijn eenvoudige en praktische aanpak zorgt ervoor dat smaken optimaal tot hun recht komen, of het nu gaat om het zetten van een perfecte kop thee, het bakken van luchtige cake, of het krokant houden van zelfgebakken koekjes.
Vanuit zijn thuisbasis in Tirol deelt Wilhelmus zijn kennis op zowel Nederlandstalige als Duitstalige platforms, waarbij hij laat zien hoe kleine aanpassingen in bewaar- of baktijden een wereld van verschil kunnen maken. Hij legt de nadruk op toegankelijke technieken, van het luchtdicht bewaren van versgebakken taart tot het optimaal zetten van koffie, en inspireert zo een breed publiek met zijn nuchtere, doordachte en altijd smaakvolle aanpak.
Matcha thee wil ik al heel lang eens in huis halen. Onlangs zag ik een collega op het werk deze thee maken met opgeschuimde melk. Het was leuk om haar bezig te zien en ik wil dit ook graag kopen en klaarmaken. Misschien wel eens leuk om te gebruiken in plaats van koffie.